Choroba Raynauda to mało poznane schorzenie układu krążenia, którego głównym objawem jest napadowy skurcz tętnic w obrębie rąk, rzadziej stóp. Pierwszy raz opisał tę chorobę francuski lekarz Maurice Raynaud w 1862 r. Choroba ta dotyczy najmniejszych tętniczek, doprowadzających krew do skóry nosa, uszu oraz palców rąk i stóp. Zimno wywołuje gwałtowny skurcz tętniczek, który powoduje niedokrwienie i niedotlenienie zaopatrywanej przez nie skóry. Zmienia ona zabarwienie, blednie lub sinieje. Obszar objęty zaburzeniami krążenia może drętwieć i boleć. Te objawy są nieprzyjemne, ale na ogół mijają i nie powodują poważnych powikłań.
Objawy:
Nagle pojawiające się sinienie kończyn, zwłaszcza w zimie i przy dużej wilgotności powietrza. z narastającym bólem palców. Może dojść do owrzodzeń i martwicy opuszek palców z przewagą fazy zasinienia.
Przebieg choroby
Występują trzy fazy objawu Raynauda następujące po sobie:
- faza zblednięcia – skurcz tętniczek i w następstwie niedokrwienie kończyn
- faza zasinienia – nagromadzenie odtlenowanej krwi, pojawia się ból i drętwienie
- faza czynnego przekrwienia – przekrwienie i zaczerwienienie skóry z towarzyszącym uczuciem gorąca.
Przyczyny choroby Raynauda:
Przyczyny choroby Raynauda nie są do końca znane , wiadomo jednak, że w tym schorzeniu drobne naczynia tętnicze rąk i stóp wykazują nadreaktywność na bodźce takie jak zimno i stres. Gdy ciało ludzkie jest eksponowane na niskie temperatury kończyny tracą ciepło, a organizm spowalnia dopływ krwi do palców, aby ograniczyć utratę ciepła i utrzymać właściwą temperaturę ciała. U osób z Raynauda ta prawidłowa reakcja jest nadmiernie wyrażona. W stresie mają miejsce podobne reakcje jak przy oziębieniu. Skurcz naczyń do jakiego dochodzi podczas ataku w znacznym stopniu czasowo ogranicza dopływ krwi, skutkiem czego skóra staje się blada. Gdy skurcz ustępuje i poprawia się napływ krwi zabarwienie skóry stopniowo powraca do normy. Czynnikiem najczęściej prowokującym wystąpienie takiego napadu jest niska temperatura lecz może to być również gwałtowne obniżenie wysokiej temperatury o kilka stopni.Najczęstszymi przyczynami wywołania ataku w życiu codziennym jest np. włożenie rąk do zimnej bieżącej wody lub wyjęcie zamrożonych przedmiotów gołą, nie osłonięta ręką z lodówki. Przyczyną dolegliwości może być również nieodpowiednie, zbyt cienkie ubranie, obuwie, lub nie noszenie rękawiczek podczas chłodnych dni. Są osoby u których atak może wywołać jedynie stresowa sytuacja, bez ekspozycji na zimno, stąd dolegliwości nasilają się często u uczniów i studentów podczas egzaminów lub w sytuacjach stresujących w szkole. Niektórzy badacze uważają, że choroba Raynauda może być zaburzeniem częściowo dziedzicznym i rzeczywiście zdarza się, że występuje rodzinnie.
Leczenie
- unikanie ekspozycji na zimno
- leki blokujące kanały wapniowe:
– nifedypina
– amlodypina
– isradypina
– azotany
– nitrogliceryna
- ograniczenie palenia tytoniu i picia kawy ( nikotyna i kofeina nasilają skurcz naczyń.